Μπάρα προσβασιμότητας για ΑμεΑ
Τα μικρά υδροηλεκτρικά (ΜΥΗΕ) ως ανανεώσιμη πηγή ενέργειας : Αξίζει το εγχείρημα;
Γράφει ο Γιώργος Καραβίδας
Διαβάστε επίσης: Ξεκίνησε η καταστροφή του “Αμαζόνιου της Ελλάδας”
Δυναμώνουν όλο και περισσότερο οι προβληματισμοί και οι αντιδράσεις τοπικών κοινωνιών και των κάθε μορφής φορέων τους απέναντι σε συγκεκριμένες μορφές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), με το ενδιαφέρον να εστιάζεται τον τελευταίο καιρό στην, χάριν της «σωτηρίας του πλανήτη» από την «κλιματική αλλαγή», προωθούμενη εγκατάσταση αιολικών πάρκων, σε πολλά μέρη της πατρίδας μας.
Στο απυρόβλητο, ωστόσο, δε μένουν, για τους δικούς τους ξεχωριστούς λόγους, κι άλλες μορφές ΑΠΕ, έστω κι αν οι αντιδράσεις επ’ αυτών δεν είναι ή δεν προβάλλονται σε τόσο έντονη μορφή. Και τέτοιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα συνδεδεμένα στο δίκτυο ηλεκτροδότησης φωτοβολταϊκά πάρκα, τα μικρά υδροηλεκτρικά (ΜΥΗΕ), κ.λ.π..
Φανερή από την άλλη μεριά και η προσπάθεια ορισμένων κύκλων να παρουσιάσουν ως «οπισθοδρομικό», «οπαδό της γκαζόλαμπας» ή εχθρό του περιβάλλοντος, της ανάπτυξης και της προόδου, οποιονδήποτε πολίτη ή φορέα εκφράζει και την παραμικρή, ακόμα, επιφύλαξη απέναντι στις παραπάνω μορφές ενέργειας, χωρίς, όμως, να προβάλλονται αντικειμενικά και οι λόγοι των προβληματισμών και επιφυλάξεών τους.
Λόγοι που καμία σχέση δεν έχουν με δήθεν εκ μέρους των αντιδρούντων διάθεση για «δαιμονοποίηση» και «εξοβελισμό» των ΑΠΕ αλλά με προβληματισμούς αναφορικά με :
Προβληματισμοί και επιφυλάξεις που επιβεβαιώνονται κατά καιρούς και με τοποθετήσεις τόσο αρμόδιων φορέων (όπως ο ΑΔΜΗΕ) όσο και ειδικών επιστημόνων ή και από πρακτικές χωρών του εξωτερικού, απ’ αυτές που αρχικά (βλ. Γερμανία) είχαν πρωτοστατήσει στην εγκατάσταση ΑΠΕ αλλά σήμερα στρέφονται σε άλλες πηγές ενέργειας για κάλυψη των αναγκών τους.
Αλλά, καθώς στόχος της παρούσας είναι ν’ αναφερθεί συγκεκριμένα στην προώθηση, στις συνέπειες και στις αρνητικές επιπτώσεις των μικρών υδροηλεκτρικών, ως ανανεώσιμης πηγής ενέργειας, επιβάλλεται να μην επιμείνουμε εδώ περισσότερο σε γενικές αναφορές ή σε άλλες μορφές ΑΠΕ και να επικεντρωθούμε στο συγκεκριμένο αυτό ζήτημα.
Τα μικρά υδροηλεκτρικά, λοιπόν, είναι κι αυτά μια μορφή των αποκαλούμενων «Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας» και ένα από τα πιο επιτακτικά, σήμερα, προβλήματα πολλών ορεινών περιοχών της πατρίδας μας. Είναι γεγονός πως όσοι τα προωθούν, έχουν μέχρι στιγμής καταφέρει να κρατήσουν πολύ χαμηλούς τόνους, εμφανίζοντάς τα αρκετά ωραιοποιημένα ή προκαλώντας ακόμα και σύγχυση στην κοινή γνώμη, ώστε αυτά να παρουσιάζονται αποκλειστικά και μόνο ως μια ήπια μορφή παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Αποτέλεσμα, σημαντική μερίδα φορέων και πολιτών, που δεν έχουν έρθει αντιμέτωποι με το ζήτημα, να μην έχουν αντιληφθεί την πραγματικότητα και τις συνέπειές της.
Μια πραγματικότητα που καταδεικνύει πως, όταν αναφερόμαστε σε μικρά υδροηλεκτρικά, δεν πρέπει να τα συγχέουμε είτε ως προς την απόδοση (παραγωγή ενέργειας σημαντικής ισχύος), είτε την ωφελιμότητα (πιθανή ανάπτυξη τουρισμού με αντίστοιχες θέσεις εργασίας, δημιουργία νέων βιότοπων, συμβολή σε ύδρευση και άρδευση, κ.λ.π.) με τα μεγάλα του είδους, για τα οποία, παρεμπιπτόντως, η ενέργεια που παράγουν (3.060 MW σήμερα) ΔΕΝ υπολογίζεται (ειδικά για τη χώρα μας) ως προερχόμενη από ΑΠΕ!!! Δεν πρέπει, ακόμα, να τα συγχέουμε ούτε με την περιβόητη «αντλησιοταμίευση» (ή, αλλιώς και κατ’ ορισμένους, «αποθήκευση» ενέργειας). Και ούτε, φυσικά, μιλώντας για μικρό υδροηλεκτρικό, εννοούμε ότι πάμε απλά κάτω από μια υδατόπτωση (καταρράκτη) και το στήνουμε. (Θα ήταν, ίσως, ιδανικό αλλά …….δεν!!!!).
Ακόμα, η πραγματική εικόνα για τα μικρά υδροηλεκτρικά καμία σχέση δεν έχει μ’ εκείνες τις ωραιοποιημένες που συναντούμε στο διαδίκτυο, όπου δε διακρίνονται ούτε τα φράγματα/εκτρώματα εντός των κοιτών των ποταμών, ούτε τα πραγματικά χιλιόμετρα εκτροπής των νερών από τις κοίτες, ούτε ότι οι επεμβάσεις πραγματοποιούνται εντός δασωμένων εκτάσεων, ούτε ότι τα νερά εξαφανίζονται -κυριολεκτικά, όμως- από τις κοίτες, κ.λ.π..
Εκτροπή νερού
Στην πράξη και μετά από έρευνα σε σχετική νομοθεσία, μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ), αποφάσεις έγκρισής τους (ΑΕΠΟ) αλλά και εμπειρίες και μαρτυρίες από τη λειτουργία τους (όπου τέτοια έχουν ήδη εγκατασταθεί), κ.λ.π., η αναφορά σε μικρά υδροηλεκτρικά σημαίνει :
Και όλα αυτά έναντι απόδοσης κατά μέσο όρο δύο (2) περίπου MW για κάθε μικρό υδροηλεκτρικό και με ανώτατο στόχο (ταβάνι) τα 350 MW πανελλαδικά, ποσότητα που δεν κρίνεται σημαντική, ιδιαίτερα αν κανείς αναλογιστεί την εγκαταστημένη ισχύ ηλεκτρικής ενέργειας σήμερα στη χώρα μας (περίπου 20 GW) σε σχέση με τις πραγματικές της ανάγκες σε ενέργεια (περίπου 6 GW) καθώς και ότι ήδη από το 2013, τουλάχιστο, έχουν επιτευχθεί όλοι οι σχετικοί με την ενέργεια στόχοι (όπως το γνωστό 20-20-20), που από διεθνείς συνθήκες η χώρα μας υποχρεούται να εκπληρώσει.
Και με τις προοπτικές προώθησης κάθε μορφής παραγωγικής διαδικασίας (όπως κτηνοτροφία, διάφορες καλλιέργειες) ή και λοιπών μορφών ανάπτυξης της υπαίθρου (όπως εναλλακτικός τουρισμός) να εγκαταλείπονται, εξαιτίας της δέσμευσης του απαραίτητου για όλα αυτά υδάτινου δυναμικού, και τους εναπομείναντες στα χωριά μας κατοίκους να αναγκάζονται να καταφύγουν κι αυτοί στ’ αστικά κέντρα.
Απέναντι, λοιπόν, στα διλήμματα, που με συγκεκριμένο στόχο και πολύ μεθοδευμένα ορισμένοι θέτουν, εμφανίζοντας τα μικρά υδροηλεκτρικά ως έναν (ακόμα) τρόπο «προστασίας του περιβάλλοντος» και «σωτηρίας» του πλανήτη από την «κλιματική αλλαγή», ας αναλογιστούμε :
Ας προβληματιστούμε …..
Γιώργος Δ. Καραβίδας,
νομικός Α.Π.Θ. - Υπ/τγος (ε.α.) Νομικού Σώματος Ε.Δ., δημοτικός σύμβουλος και αντιπρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Μουζακίου Καρδίτσας, πρώην πρόεδρος και νυν μέλος ΔΣ Πολιτιστικού Συλλόγου Οξυάς Καρδίτσας, ιδρυτικό μέλος και μέλος ΔΣ περιβαλλοντικής Κίνησης «Εξόρμηση για την προστασία του χωριού της Οξυάς», ιδρυτικό μέλος Δικτύου Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων.