Με όχημα τη μουσική, το El Sistema Greece συνεχίζει να ενώνει παιδιά και νέους ανεξαρτήτως προέλευσης, γλώσσας και μουσικών γνώσεων, με έμφαση στην κοινωνική ενσωμάτωση προσφύγων και μεταναστών.
Αυτή τη φορά, οι μαθητές του El Sistema Greece και η El Sistema Greece Youth Orchestra (ESGYO) ενώνουν τις δυνάμεις τους με το μουσικό σχήμα Latin Brass Connection, μέρος της ορχήστρας Simon Bolivar Trumpet Ensemble της Βενεζουέλας, σε μία χριστουγεννιάτικη συναυλία με γνωστά τραγούδια και λατινοαμερικανικούς ήχους, στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) την Κυριακή 16 Δεκεμβρίου (στις 12.00).
Το El Sistema ιδρύθηκε το 1975 στη Βενεζουέλα από τον Χοσέ Αντόνιο Αμπρέου, εκπαιδευτικό, μουσικό και ακτιβιστή, ο οποίος είχε ως κοινωνικό πρότυπο τη δομή μιας μουσικής ορχήστρας. Πρόκειται για ένα εθελοντικό πρόγραμμα εκπαίδευσης στην κλασική μουσική (και όχι μόνο) που στόχο έχει την παροχή ευκαιριών και την καταπολέμηση της παιδικής και νεανικής εγκληματικότητας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Η επιτυχία του προγράμματος, είχε ως αποτέλεσμα να απλωθεί σε όλο τον κόσμο και σήμερα οι αρχές του El Sistema να εφαρμόζονται σε πάνω από 50 χώρες.
Χρησιμοποιώντας την ξεχωριστή μεθοδολογία και την εκπαιδευτική προσέγγιση του Χοσέ Αντόνιο Αμπρέου, το El Sistema Greece που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα από το 2016, επιδιώκει να εμπνεύσει και να προετοιμάσει όλα τα παιδιά για ένα καλύτερο μέλλον.
Σύμφωνα με την Γενική Διευθύντρια του El Sistema Greece Δήμητρα Ραφτοπούλου, σκοπός του μουσικού προγράμματος είναι «η δημιουργία μιας κοινότητας με πυρήνα τη μουσική, χωρίς διακρίσεις, χωρίς αποκλεισμούς. Όλα τα παιδιά -ανεξαρτήτως καταγωγής, εθνικότητας, γλώσσας και θρησκείας- χάρη στη μουσική αποκτούν εφόδια για ένα καλύτερο μέλλον και αναπτύσσουν δεξιότητες επικοινωνίας, συνεργασίας και συνύπαρξης. Η καθημερινότητα των παιδιών αλλάζει, περνούν δημιουργικό χρόνο, κάνουν φίλους και γίνονται μέλη μιας μεγάλης ομάδας, αποκτώντας έτσι αυτοπεποίθηση και κίνητρα αυτοβελτίωσης. Κύριος στόχος του προγράμματος είναι η ένταξή τους στην κοινωνία και η δημιουργία ευαισθητοποιημένων και συνειδητών πολιτών».
Με αφορμή την συναυλία στο ΚΠΙΣΝ, η Δήμητρα Ραφτοπούλου μίλησε στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και στη Νάντια Μπακοπούλου για τις δράσεις του El Sistema στην Ελλάδα, τη μουσικοπαιδαγωγική προσέγγιση του που βασίζεται στην ίδια την εμπειρία, για τα μαθήματα στους προσφυγικούς καταυλισμούς του Σκαραμαγκά και του Ελαιώνα, για το νέο του χώρο στην Κυψέλη, αλλά και για τους στόχους του για το μέλλον.
ΕΡ: Πώς γεννήθηκε η ιδέα να φτάσει το El Sistema στην Ελλάδα;
ΑΠ: Το El Sistema Greece έφτασε στην Ελλάδα τον Νοέμβριο του 2016 και είναι το μόνο στην Ελλάδα που έχει την επίσημη αναγνώριση και υποστήριξη του El Sistema Βενεζουέλας. Στην κορύφωση της προσφυγικής κρίσης, οι ιδρυτές Anis Barnat και Elisa Sologni, ένιωσαν την ανάγκη να προσφέρουν στα παιδιά των καταυλισμών. Έτσι, ξεκίνησε η δράση του και σήμερα, δύο χρόνια μετά, η ομάδα του El Sistema Greece αυξάνεται συνεχώς έχοντας καταφέρει να επεκταθεί και έξω από τους καταυλισμούς, προσφέροντας καθημερινά δωρεάν μαθήματα χορωδίας και ορχηστρικών οργάνων (βιολί, βιόλα, βιολοντσέλο, τρομπέτα κ.ά.) σε διάφορα σημεία της πόλης και κυρίως, στο νέο του χώρο, στην οδό Κυψέλης 62, στην καρδιά της Αθήνας.
ΕΡ: Ποια είναι η διαφορετική μουσικοπαιδαγωγική προσέγγιση στο El Sistema;
ΑΠ: Τα παιδιά μέσω της ιδιαίτερης αυτής προσέγγισης, δεν μαθαίνουν απλώς μουσική αλλά επιπλέον, καλλιεργούν δεξιότητες και αποκτούν σημαντικά οφέλη για την εξέλιξή τους. Η ιδιαιτερότητα της θεωρίας του El Sistema που ξεκίνησε στη Βενεζουέλα από το μαέστρο Χοσέ Αντόνιο Αμπρέου, είναι ότι δεν ξεκινά από τη θεωρία αλλά βασίζεται στην ίδια την εμπειρία. Τα παιδιά τραγουδούν ή αντίστοιχα παίζουν όργανα χωρίς να γνωρίζουν τις νότες, χωρίς να διαβάζουν πεντάγραμμο και παρτιτούρες. Όλα ξεκινούν με τον ήχο και την αφή. Σιγά σιγά εντάσσεται και η θεωρία με τις παρτιτούρες τις οποίες οι μαθητές γνωρίζουν ήδη ακουστικά κι εμπειρικά και βλέπουν πια και πώς γράφονται. Ακολουθείται, δηλαδή, η ακριβώς αντίθετη διαδικασία από αυτή στα κλασικά ωδεία.
ΕΡ: Πόσα παιδιά μέχρι σήμερα έχουν λάβει μέρος στις δράσεις του El Sistema Greece και ποια είναι η ανταπόκρισή τους;
ΑΠ: Το πρόγραμμα του El Sistema Greece απευθύνεται σε παιδιά και νέους ηλικίας 5 έως 26 ετών. Υπολογίζουμε ότι σχεδόν 1.250 παιδιά έχουν λάβει μέρος στις δράσεις μας. Αυτή τη στιγμή, πάνω από 250 παιδιά παρακολουθούν τα μαθήματά μας σε σταθερή βάση, σε όλα τα σημεία δραστηριοποίησής μας. Όλοι οι μαθητές μας δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, παρακολουθούν τα τμήματα χορωδίας και παράλληλα μαθαίνουν και κάποιο όργανο ορχήστρας. Τους τελευταίους μήνες που μετακομίσαμε στην οδό Κυψέλης 62, όλο και περισσότερα παιδιά από τη γειτονιά ενδιαφέρονται για το πρόγραμμα. Tις τελευταίες δύο εβδομάδες δεχτήκαμε 65 νέες εγγραφές και για το λόγο αυτό, πολύ σύντομα πρόκειται να ξεκινήσουν και νέα τμήματα.
ΕΡ: Τι περιλαμβάνει το πρόγραμμα της χριστουγεννιάτικης συναυλίας στο ΚΠΙΣΝ;
ΑΠ: Και φέτος έχουμε τη μεγάλη χαρά να συμμετέχουμε στον Χριστουγεννιάτικο Κόσμο του ΚΠΙΣΝ. Στις 16 Δεκεμβρίου, οι Latin Brass Connection που αποτελούνται από έξι μέλη της διάσημης Simon Bolivar Orchestra από τη Βενεζουέλα, μαζί με τους μαθητές μας από όλες τις δομές και φυσικά τους νεαρούς μουσικούς της El Sistema Greece Youth Orchestra (ESGYO) -της τρομερής νεανικής ορχήστρας του El Sistema Greece που ιδρύθηκε το 2017 με στόχο την έμφαση στη μουσική εκπαίδευση και κουλτούρα που κάθε μουσικός οφείλει να έχει- θα δώσουν μια χριστουγεννιάτικη συναυλία στον Φάρο του ΚΠΙΣΝ. Το πρόγραμμα της συναυλίας εκτός από τραγούδια στο πνεύμα των ημερών, θα περιλαμβάνει και λατινοαμερικανικούς ήχους και δυναμικούς ρυθμούς σάλσα, ρούμπα και μερένγκε.
ΕΡ: Πώς είναι ένα μάθημα με το El Sistema Greece στους προσφυγικούς καταυλισμούς του Σκαραμαγκά και του Ελαιώνα;
ΑΠ: Τα μαθήματα στους προσφυγικούς καταυλισμούς δε διαφέρουν πολύ από τα υπόλοιπα μαθήματα του El Sistema Greece. Έχουν την ίδια πειθαρχία, το ίδιο πείσμα, τον ίδιο ρυθμό. Η μόνη διαφορά είναι ότι οι δάσκαλοι πρακτικά πηγαίνουν στο σπίτι τους (προσφυγικό camp) αντί τα παιδιά να έρθουν σε μας. Κατά τα άλλα, τα τμήματα χορωδίας και τα τμήματα οργάνων, πραγματοποιούνται κανονικά, παρουσία ενός διερμηνέα -ο οποίος προέρχεται από την προσφυγική κοινότητα- τις ώρες που τα παιδιά δεν βρίσκονται στο σχολείο. Είναι συγκινητικό το πώς τα παιδιά περιμένουν κάθε φορά έξω από την αίθουσα να ξεκινήσει το μάθημα. Η μουσική είναι μέρος της καθημερινότητάς τους πλέον. Πολύ σημαντικό είναι ότι πολλά από τα παιδιά συμμετέχουν παράλληλα και στην El Sistema Greece Youth Orchestra και μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της, συναντιούνται κάθε Σάββατο για πρόβα στα Εκπαιδευτήρια Μαλλιάρα στον ‘Αλιμο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι έχουν την ευκαιρία να βρεθούν εκτός καταυλισμού, παρέα με συνομηλίκους με κοινά ενδιαφέροντα. Το ίδιο φυσικά, συμβαίνει και κάθε φορά που συμμετέχουν σε κάποια από τις συναυλίες μας.
ΕΡ: Το El Sistema Greece δραστηριοποιείται εδώ και δύο χρόνια στην Ελλάδα. Ποιοι είναι οι στόχοι και οι προσδοκίες του για το μέλλον;
ΑΠ: Παρακολουθώντας καθημερινά τους μαθητές μας, σίγουροι πια για τα οφέλη του προγράμματος, είμαστε αποφασισμένοι να προσφέρουμε το πρόγραμμα σε όσο το δυνατόν περισσότερα παιδιά. Στοχεύουμε σε συνεργασίες με ιδρύματα, οργανισμούς και κοινοτικά κέντρα ώστε να αυξήσουμε τις ώρες των μαθημάτων και επιπλέον, πολύ σύντομα πρόκειται να λειτουργήσει και ένα παράρτημα του El Sistema Greece εκτός Αθηνών. Παράλληλα, το El Sistema Greece συνεργάζεται με διάσημους μουσικούς από όλο τον κόσμο, διοργανώνοντας συναυλίες στις μεγαλύτερες σκηνές της πόλης με πρωταγωνιστές τα ίδια τα παιδιά, προσφέροντάς τους έτσι ολοκληρωμένη μουσική εμπειρία.
