Ελεύθερο Λογισμικό και Ανακύκλωση Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Στην Πρίζα ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ.

“Η κολεκτίβα ‘Στην Πρίζα‘ αποτελεί δίκτυο Κοινωνικής Αλληλέγγυας και Συνεργατικής Οικονομίας στην Αθήνα και είναι ένα εγχείρημα συλλογικής εργασίας από ανθρώπους που επιδιώκουν να δημιουργήσουν σχέσεις αλληλεγγύης και ισότητας μέσα στις σύγχρονες εκμεταλλευτικές συνθήκες εργασίας.

Η κολεκτίβα δεν έχει αφεντικό και προϊσταμένους. Όλες οι αποφάσεις που αφορούν τη λειτουργία της Πρίζας, παίρνονται ισότιμα από τα μέλη της μέσα από τη συνέλευσή της.

Δεν υπάρχει προσωπική ιδιοκτησία ή κέρδος. Είμαστε εργαζόμενες/οι στην κολεκτίβα, όμως δεν μας ανήκει. Το κεφάλαιο, ο χώρος, τα μηχανήματα, ανήκουν εξολοκλήρου στο ίδιο το εγχείρημα, δηλαδή σε κανέναν ξεχωριστά, και συνάμα σε όλους μαζί.

Επιπλέον έσοδα πέραν των πάγιων εξόδων και αμοιβών των εργαζομένων-μελών, προστίθενται στο κεφάλαιο της κολεκτίβας και δεν μοιράζονται στα μέλη της στο τέλος του μήνα ως κέρδη.

Η αμοιβή μας είναι το ωρομίσθιο που εμείς επιλέξαμε εξαρχής σαν δίκαιη απολαβή για την εργασία μας. Πιθανό πλεόνασμα, πέραν από ένα αποθεματικό ταμείο για τις ανάγκες της κολεκτίβας, προορίζεται για την ενίσχυση παρόμοιων εγχειρημάτων, τόσο κολεκτιβών όσο και εγχειρημάτων ελευθέρου λογισμικού/ επαναχρησιμοποίησης και γενικά παρόμοιων με τους σκοπούς μας.

Ελεύθερο λογισμικό

Στον ψηφιακό κόσμο της ιδιοκτησίας και των περιορισμένων ελευθεριών, προτάσσουμε την χρήση και ανάπτυξη του ελεύθερου λογισμικού. Μιας φιλοσοφίας λογισμικού απαλλαγμένης από την αποκλειστική πνευματική ιδιοκτησία (copyright), με αρχή της την ελεύθερη χρήση των προγραμμάτων, την ελεύθερη μελέτη και πρόσβαση στον κώδικα του προγράμματος, τον διαμοιρασμό και την αναδιανομή του λογισμικού, αρκεί πάντα ο καρπός που θα προκύψει να διατηρεί τις ίδιες ελευθερίες, κληρονομώντας την ίδια άδεια χρήσης. Λόγω της ίδιας του της φιλοσοφίας, το ελεύθερο λογισμικό είναι ένα αξιόπιστο εργαλείο, διάφανο και απαλλαγμένο από κακόβουλο κώδικα (malware, spyware, ιούς, user tracking, κλπ).

Οι μεγάλες εταιρείες του χώρου της πληροφορικής, στην προσπάθεια τους για υπερσυσσώρευση κέρδους, έχουν καλλιεργήσει την πεποίθηση στην πλειοψηφία των χρηστών ηλεκτρονικών υπολογιστών ,ότι η αλλαγή του υλικού του μηχανήματος πολύ συχνότερα από όσο πραγματικά χρειάζεται, είναι μια απαραίτητη ανάγκη. Η πραγματικότητα είναι ότι η πλειοψηφία των χρηστών χρησιμοποιεί ένα πολύ μικρό μέρος της υπολογιστικής ισχύoς που ήδη κατέχει. Σε αντιδιαστολή με την παραπάνω λογική, αντιλαμβανόμαστε την επαναχρησιμοποίηση ηλεκτρονικών υπολογιστών σαν μια συνειδητοποίηση των πραγματικών αναγκών μας και την απαγκίστρωση μας από τέτοιες λογικές.

Για όλα τα παραπάνω προτάσσουμε την επαναχρησιμοποίηση σαν στάση, που παράλληλα με την κατάλληλη χρήση ελεύθερου λογισμικού μπορούν να μεγαλώσουν αρκετά το προσδόκιμο χρόνο ζωής ενός υπολογιστή, μειώνοντας παράλληλα την κατανάλωση αλλά και τα ηλεκτρονικά απορρίμματα. Όλα μαζί, ωφελούν πολλαπλά εμάς και το περιβάλλον, μιας και στοχεύουν σε λιγότερες πρώτες ύλες καθώς και λιγότερα απορρίμματα.

Στηρίζουμε κοινωνικούς χώρους που στο ίδιο πνεύμα, αξιοποιούν παλιά μηχανήματα για μαθήματα ή ελεύθερη πρόσβαση στο internet, όπως το Underground Free University (ufu.gr). Προτείνουμε επίσης τη δημιουργική αλλαγή χρήσης εξαρτημάτων, σαν άλλη μορφή επαναχρησιμοποίησης. Εξαρτήματα που είναι χαλασμένα, ή κατά πολύ ξεπερασμένα, μπορούν να μετατραπούν σε κομμάτια νέων κατασκευών, όπως για παράδειγμα φωτιστικά, κοσμήματα, χρηστικά αντικείμενα, αποφεύγοντας να καταλήξουν στα σκουπίδια.

Την ανακύκλωση μπορούμε να τη δούμε μόνο σαν το επόμενο στάδιο της επαναχρησιμοποίησης, εκεί που θα καταλήξουν μόνο όσα δεν μπορούν να βρουν καμία χρήση, είτε σαν ανταλλακτικά υπολογιστών, είτε με κάποια νέα μορφή. Διαχωρίζουμε τα σιδερένια κομμάτια από τα ηλεκτρονικά που είναι και τα επιβλαβή.

Δεν γνωρίζουμε την διαδρομή που ακολουθούν τα ηλεκτρονικά απορρίμματα και δεν τρέφουμε αυταπάτες ότι οι εταιρίες ανακύκλωσης είναι ευαισθητοποιημένες οικολογικά. Κοιτάμε με σκεπτικισμό το κομμάτι ανακύκλωση, ιδίως μετά τις πολλές αποκαλύψεις για τη μεταφορά των ηλεκτρονικών αποβλήτων ευρωπαϊκών χωρών προς άλλες ηπείρους και τις εκεί συνθήκες ανάκτησης μετάλλων. (δείτε το ντοκιμαντέρ του Εξάντα, Ψηφιακά νεκροταφεία)

Αναγνωρίζουμε ότι το πραγματικό πρόβλημα βρίσκεται στον πολιτισμό που παράγει σκουπίδια, είτε ηλεκτρονικά είτε όχι. Τον πολιτισμό της εκμετάλλευσης της φύσης και του ανθρώπου.

Συμφωνούμε με τη φιλοσοφία των ανοικτών προτύπων, του ελεύθερου λογισμικού και των διαφανών διαδικασιών και για το λόγο αυτό, οι δουλειές μας και ότι παράγουν αυτές (π.χ. πηγαίος κώδικας) είναι ανοικτά. Φτιάχνοντας ένα site ή μια εφαρμογή, δίνουμε και τον πηγαίο κώδικα (source code) μαζί. Αντίστοιχα, αν υπάρχει ενδιαφέρον για το πως γίνεται μια επισκευή σε θέμα υλικού (hardware), μπορούμε να τη δείξουμε σαν μάθημα.

Πιστεύουμε ότι το μοίρασμα της γνώσης ευνοεί τις συνθήκες για δημιουργικότητα, έκφραση και αυτονομία, και θεωρούμε ότι με ανοιχτές άδειες χρήσης όπως πχ η Creative Commons, εξασφαλίζεται η διάδοση της πνευματικής δημιουργίας, αντίθετα με το κλείδωμα και την ιδιωτικοποίηση της, μέσα από κακοτοπιές και νομικές αλχημείες όπως copyright, πατέντες κλπ.

Σήμερα, με τις δυνατότητες της τεχνολογίας, είναι πολύ πιο εύκολο να εκφραστούν και να διαδοθούν απόψεις μέσω του διαδικτύου, αλλά δεν εξασφαλίζουν ότι δεν θα αλλοιωθούν ή λογοκριθούν. Η ενημέρωση, η ανταλλαγή απόψεων και ο διάλογος, δεν είναι απαραίτητο να περάσουν από τα κανάλια των κυρίαρχων/ικών μέσων ενημέρωσης, αλλά μπορούν να ξεκινήσουν σε κάθε blog, με κάθε ανάρτηση και κάθε νέα είδηση.

Η μαζική παρουσία των ανθρώπων στο διαδίκτυο άνοιξε ένα μεγάλο παζάρι διαφημίσεων, spam και παρακολούθησης χρηστών. Οι κινήσεις και τα στοιχεία των χρηστών του διαδικτύου καταγράφονται και μπορούν να μεταβιβαστούν είτε σε διωκτικές αρχές, είτε σε διαφημιστικές εταιρίες καταπατώντας κάθε έννοια ιδιωτικότητας, ενώ παράλληλα εμφανίζονται νέες πρακτικές εκμετάλλευσης και χειραγώγησης των χρηστών. Απέναντι στην επίθεση στην ιδωτικότητα, υπάρχουν τρόποι διαφύλαξης της, που βασίζονται στην καλή γνώση της λειτουργίας του διαδικτύου από τους χρήστες.

Μια κολεκτίβα εργασίας, δεν είναι μια εργασιακή όαση για τους εργαζομένους της. Είναι μια πρόταση για το εργασιακό ζήτημα, είναι ένα λιθαράκι στο δρόμο για την κοινωνική αλλαγή. Από μόνη της, δεν μπορεί να κάνει κάτι. Συμμετέχει στους αγώνες στους χώρους εργασίας και τις απεργίες, αγωνίζεται μαζί με τα πρωτοβάθμια σωματεία, τα κοινωνικά και πολιτικά κινήματα και τους αυτοδιαχειριζόμενους χώρους. Αποτελεί μέρος του ευρύτερου ανταγωνιστικού κινήματος, μέσα στο οποίο γεννήθηκε…”